İcra mahkemeleri, icra ve iflas dairelerinin işlemlerine karşı şikayet ve itirazların incelenmesi ile görevli, asliye hukuk mahkemesi yargı çevresinde kurulan tek hakimli özel mahkemelerdir. Ayrı bir icra mahkemesi yok ise o yerdeki asliye hukuk mahkemesi icra mahkemesi olarak görev yapar. İcra mahkemeleri, Anayasa’nın 152. maddesi anlamında bir mahkemedir.

İcra mahkemeleri;

1. İcra(iflas) dairelerinin işlemlerine karşı yapılan şikayetleri inceler. (m.16-18)
2. Takibin şekline göre ,borçlunun takibe icra dairesinde itirazı üzerine alacaklının itirazın kaldırılması talepleri ile borçlunun icra mahkemesine yapacağı itirazları inceleyerek sonuca bağlar.(m.68-68/a,147,150/a,169/a,170,269/b-c,275)
3. Şikayet yoluyla ihalenin feshini inceler (m.134)
4. Haciz ve iflasta istihkak davalarına bakar.(m.97- 99,228)
5. Bir kısım icra iflas suçlarına bakar(m.331 vd)
6. İlamlı icrada icranın geri bırakılması taleplerini inceler.(m.33)
7. Takibin iptal veya talikine karar verir. (m.71)
8. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununda verilen diğer görevleri yapar:
   1. (m.26) Taşınmaz tahliye ve teslimi
   2. (m. 89) Alacaklar ve üçüncü şahıs elinde haczedilen mallar hakkında haciz ihbarnamesi düzenlenmesi
   3. (m.121) İştirak halinde mülkiyet hisselerinin satışının ne şekilde yapılacağının belirlenmesi
   4. (m.153)
   5. (m.251) Aciz vesikası alan müflisin hakkında takibe yeniden mal iktisap etmediği gerekçesiyle itirazından doğan ihtilaflar
   6. (m.254) İflasın kapanma kararı
   7. (m.256) İflasın tasfiye süresinin uzatılması
   8. (m.285-286) Konkordato talebinin değerlendirilmesi
   9. (m.297) Konkordato talebinin kabulünde nizalı veya taliki şarta bağlı veya muayyen olmayan bir vadeye tabi alacakların hesaba katılıp katılmamasına ve ne nispette katılacağına karar verilmesi
   10. (m.318) Bakanlar Kurulu tarafından olağanüstü hal ilan edilmesi halinde borçluya süre verilmesi
9. 6183 sayılı Kanun’un 99. maddesi gereğince taşınmaz ihalesinin feshini şikayet yoluyla inceler. (menkul ihalesinin feshi hariç )
10. Sulh hukuk mahkemesince verilen ortaklığın satış suretiyle giderilmesi kararı üzerine yapılan ihalelerde satışa hazırlık işlemleriyle ihalenin feshi şikayeti sulh hukuk mahkemesince incelenir.(m.4/son, HMK m.322/2)
11. İİK m.89/4’ e göre açılan ceza ve tazminat davasını hem ceza hem de hukuk mahkemesi sıfatıyla inceler.
12. İcra hukuk mahkemesi ve icra ceza mahkemesi adıyla iki ayrı mahkeme bulunmadığından m.89/4,338/1’e göre ceza ve tazminat istemiyle icra hukuk mahkemesine açılan dava icra ceza mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı veremez. İcra mahkemesi davayı ceza mahkemesi sıfatıyla inceleyip karara bağlar.
13. Sosyal Güvenlik Kurumunun 6183 sayılı Kanun’a göre yaptığı takiplerden doğan ihtilafların çözümlenmesinde, alacaklı sigorta müdürlüğünün bulunduğu yer iş mahkemesi görevlidir (5510 sayılı SGK Kanununun 17.04.2008 tarihli 5754 sayılı Kanunun 52. maddesiyle değişik 88/16 maddesi) İcra mahkemesi görev hususunu resen dikkate alır. Görevsiz olduğu işlerde, görevsizlik kararı vererek dosyayı görevli hukuk mahkemesine gönderir.
14. Ancak vergi mahkemesinin görevli olduğu davalarda görevsizlik kararı değil davanın yargı yolu nedeniyle reddine karar vermelidir. Örneğin vergi mahkemesi müdürlüğünün 6183 sayılı Kanun’a göre yaptığı takiplerde konulan haczin kaldırılması istemini vergi mahkemesi incelemekle görevlidir.

İcra Mahkemesi: Madde 4 – (Değişik: 3/7/1940 – 3890/1 md.)

(Değişik birinci fıkra: 17/7/2003-4949/1 md.) İcra ve iflâs dairelerinin muamelelerine karşı yapılan şikâyetlerle itirazların incelenmesi icra mahkemesi hâkimi yahut kanun gereğince bu görev kendisine verilmiş olan hâkim tarafından yapılır. İş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü ile Adalet Bakanlığınca icra mahkemesinin birden fazla dairesi kurulabilir. Bu durumda icra mahkemesi daireleri numaralandırılır. İcra mahkemesinin birden fazla dairesi bulunan yerlerde iş dağılımı ve buna ilişkin esaslar, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir. Her icra mahkemesi hâkimi, kendisine Adlî Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığınca dönüşümlü olarak bağlanan icra ve iflâs dairelerinin muamelelerine yönelik şikâyetleri ve itirazları inceler, bu dairelerin gözetim ve denetimlerini yapar, idarî işlerine bakar.

İcra yetkisini haiz sulh mahkemelerinin muamelelerine karşı vuku bulacak şikayet ve itirazların icra mahkemesi o mahkemenin hakimidir.