Nişan bozulursa hediyelerin geri verilmesi gerekir mi?
“Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir.
Hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.”
Buna göre hediyelerin geri verilmesi için gerekli şartlar şunlardır:
- Hediyelerin nişanlılık sebebiyle verilmiş olması,
- Geri istenen hediyenin alışılmışın dışında olması,
- Nişanlılığın evlenme dışında bir sebeple sona ermesidir.
Hediyeleri geri istemek için kusursuz veya az kusurlu olmak gerekmez. Yukarıdaki üç koşulun birlikte sağlanması yeterlidir.
Hediyelerin geri verilmesini isteyebilecek kişiler ise şunlardır:
- Hediyeyi veren nişanlı,
- Hediyeyi veren nişanlının annesi ve babası,
- Hediyeyi veren nişanlının anne ve babası gibi davranan kişilerdir.
Kanuna göre yukarıdaki kişiler dışındaki kişilerin hediyelerin geri verilmesi davasını açma hakkı bulunmamaktadır.
Hediyenin geri verilmesi davası açabilmek için hediyenin alışılmışın dışında olması gerekir.
Alışılmış veya mutad hediye ile kastedilen giymek veya kullanmakla eskiyen veya tüketilen eşyalardır. Elbise, ayakkabı vs. gibi eşyaların iadesine karar verilemez. Nişan yüzüğü dışında kalan tüm altın, takı ve ziynet eşyaları ise mutad dışı hediye olarak kabul edilir.
Hediyenin alışılmışın dışında sayılıp sayılmayacağı tarafların ekonomik ve sosyal durumlarına, bölgesel örf ve adetlere göre belirlenir. Hediyenin değerinin yüksek olması, onun alışılmışın dışında olduğuna karine taşısa da, belirleyici olan tarafların ekonomik durumudur.
Hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.
Hediyelerin iyiniyetle elden çıkarılması durumunda geri verilmesi söz konusu olamaz. Ancak hediyeler satılmış veya maddi karşılık alınarak elden çıkarılmış ise, bu maddi değerin geri verilmesi istenebilir. Hediyelerin değeri konusunda anlaşmazlık olduğunda mahkeme bilirkişiye başvurarak hediyenin değerini belirler.
Nişanlılığın sona ermesinden sonra hediyelerin geri verilmesi davası 1 yıl içinde açılmazsa dava hakkı zamanaşımı nedeniyle sona erer.