Geminin Gemi Siciline Tescili

Gemi tescil isteminin şekli

959– (1) Gemi, ancak malikin veya maliklerinden birinin istemi üzerine gemi siciline tescil olunur. (2) İstem dilekçeyle yapılır.

Gemi tescil isteminin içeriği

960– (1) Tescil istemiyle birlikte aşağıdaki hususlar bildirilir:

  1. Geminin adı.
  2. Türü ve yapımında kullanılmış olan esas malzeme.
  3. Bağlama limanı.
  4. Belirlenmesi mümkünse, yapıldığı yer ve kızaktan indiği yıl.
  5. Resmî ölçme sonuçları ve makine gücü.
  6. Geminin maliki;
    1. Gerçek kişi ise, adı ve soyadı, T.C. kimlik numarası, varsa ticaret unvanı ve kayıtlı bulunduğu ticaret sicili müdürlüğü ile sicil numarası.
    2. Ticaret şirketi ise, şirketin türü, ticaret unvanı ve tescil olunduğu ticaret sicili müdürlüğü ile sicil numarası.
    3. Diğer tüzel kişilerden ise, adı ve merkezi.
    4. Donatma iştiraki ise, tacir sıfatına sahip olduğu takdirde ticaret unvanı ile paydaş donatanların ad ve soyadları, varsa T.C. kimlik numarası ile gemi paylarının miktarı ve varsa gemi müdürünün adı ve soyadı ve T.C. kimlik numarası.
  7. İktisap sebebi.
  8. Türk Bayrağını çekme hakkına esas oluşturan sebepler.
  9. Malikin, Türkiye’de yerleşim yeri veya ticari işletmesi yoksa, bu Kanunda yazılı hakları kullanmak ve görevleri yerine getirmek üzere, sicil müdürlüğüne göstereceği o bölgede oturan temsilcinin (TTK 955/3) adı, soyadı, TC kimlik numarası ve adresi.

Gemi tescili için istenen belgeler

961– (1) 960 ıncı Md.nin birinci fıkrasının (c), (d), (f) ve (g) bentlerinde yazılı hususlarla makine gücüne ait beyanların doğruluğunun kuvvetle muhtemel olduğunun anlaşılması, bayrak çekme hakkının dayandığı olgularla ölçme sonuçlarının belgelenmesi zorunludur.

(2) Gemi yurt içinde henüz resmen ölçülmemiş ise, mesaha şahadetnamesi* yerine geçmek üzere Türkiye dışında yapılmış ölçmeye ilişkin belgenin veya onaylı başka bir belgenin sunulması yeterlidir.

  • mesaha şahadetnamesi: [certificate of measurement] geminin ölçülerini gösteren ölçü belgesi 

(3) Gemi tamamen veya kısmen yurt içinde yapılmışsa, yapı hâlindeki gemilere özgü sicilde kayıtlı bulunup bulunmadığına ilişkin yapım yeri sicil müdürlüğünden alınacak bir belgenin verilmesi zorunludur.

Yabancı sicile kayıtlı gemiler için gemi tescilinde istenecek ek belgeler

962– (1) Daha önce yabancı bir gemi siciline kayıtlı bulunan bir Türk gemisinin, Türk Gemi Siciline kaydolabilmesi için artık yabancı gemi siciline kayıtlı olmadığını kuvvetle muhtemel gösteren belgelerin sicil müdürlüğüne sunulması gerekir.

(2) Tescili zorunlu bir gemi, yabancı bir gemi siciline kayıtlı ise malikinin bu kaydı sildirmesi ve durumu belgelendirmesi gerekir; imkânsızlık hâlinde bundan vazgeçilebilir.

Gemi siciline tescil edilecek hususlar

963– (1) Bir geminin kaydında 960 ıncı Md.nin birinci fıkrasının (a) ilâ (g) ve (i) bentlerinde yazılı hususlarla ölçmeyi ispatlayan belgenin niteliği, geminin kaydolunduğu gün ve sicil numarası sicile geçirilir. Geminin malik veya maliklerinin vatandaşlığı, geminin bir ticaret şirketine, diğer bir tüzel kişiye veya donatma iştirakine ait olması hâlinde, Türk gemisi sayılabilmesi için gerekli nitelikleri taşıdığı hususu ayrıca sicile kaydedilir. Kayıt, yetkili sicil memuru tarafından imzalanır.

(2) Gemi henüz tescil edilmeden önce herhangi bir kişi kendisinin malik olduğunu ileri sürerek tescil isteminde bulunan kişinin mülkiyetine itiraz ederse, gemi tescil edilmekle beraber itiraz eden lehine sicile şerh verilir.

(3) Gemi, yapı hâlindeki gemilere özgü sicile tescil edilmişse, o sicile kayıtlı bulunan gemi ipotekleri, sahip oldukları dereceler saklı kalmak şartıyla, gemi siciline resen geçirilir. Geminin tescil olunduğu, yapı hâlindeki gemilere özgü sicili tutan memura bildirilir.

Gemi siciline tescil edilen hususlarda meydana gelen değişikliklerin bildirilmesi

964– (1) Gemi siciline tescil edilen hususlarda meydana gelen değişikliklerin sicile geçirilmek üzere bir dilekçe ile sicil müdürlüğüne bildirilmesi gerekir.

(2) 941 inci maddenin birinci fıkrası gereğince Türk Bayrağı yerine diğer bir bayrak taşımasına izin verilmiş olan geminin ne süreyle Türk Bayrağı çekemeyeceği sicil müdürlüğüne bildirilir ve bu husus tescil edilir. İzin sona erer veya geri alınırsa bu olgu da tescil olunur.

(3) Gemi kurtarılamayacak şekilde batar veya tamir kabul etmez bir hâle gelir yahut her ne suretle olursa olsun Türk Bayrağını çekme hakkını kaybederse, bu hususların da gecikmeksizin sicil müdürlüğüne bildirilmesi gerekir.

(4) Birinci ilâ üçüncü fıkralara göre yapılması gereken istemleri gemi maliki ve donatma iştirakinde gemi müdürü de yapmak zorundadır. İstemde bulunması gerekenler birden fazla ise bunlardan birinin istemi yeterlidir. Malik birden fazla kişi tarafından temsil edilen bir tüzel kişiyse aynı esas geçerlidir.

(5) Değişikliğin tesciline 960, 961 ve 963 üncü maddeler nitelikleriyle bağdaştığı ölçüde uygulanır.

Gemi Sicili – Genel Hükümler

Sicil müdürlükleri ve bölgeleri

954– (1) Türk gemileri için, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının uygun göreceği yerlerde gemi sicili tutulur.

Türkiye sahilleri Gemi Sicili Nizamnamesi’ne göre on sicil dairesine bölünmüştür: İskenderun, Mersin, Antalya, İzmir, Çanakkale, Bandırma, İstanbul, Zonguldak, Samsun, Trabzon.

(2) Gemi sicilleri, liman başkanlığı nezdinde çalışan sicil müdürlükleri tarafından, o yerde deniz ticareti işlerine bakmakla görevli asliye ticaret mahkemesinin, bulunmadığı takdirde asliye ticaret mahkemesinin, o da yoksa ticaret davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinin gözetimi altında tutulur. Bir yerde ticaret davalarına bakan birden çok mahkeme varsa, gemi sicilinin tutulmasını gözetecek mahkemeyi Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu belirler.

(3) Türk Medenî Kanununun 1007 nci Md.si gemi sicilleri hakkında da geçerlidir.Sorumluluk

Sorumluluk Md. 1007-  (1) Tapu (Gemi) sicilinin tutulmasından doğan bütün zararlardan Devlet sorumludur. (2) Devlet, zararın doğmasında kusuru bulunan görevlilere rücu eder.    (3) Devletin sorumluluğuna ilişkin davalar, tapu (gemi) sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülür.  

Yetkili sicil müdürlüğü

955– (1) Gemi, bağlama limanının tabi olduğu sicil müdürlüğünce tescil olunur.

(2) Bir geminin seferleri yabancı bir limandan veya bir kara kentinden yahut bizzat gemiden yönetildiği takdirde, malik, gemisini dilediği yer siciline tescil ettirebilir.

(3) Malikin, Türkiye’de yerleşim yeri veya ticari işletmesi yoksa, bu Kanunda yazılı hakları kullanmak ve görevleri yerine getirmek üzere, sicil müdürlüğüne o bölgede oturan bir temsilci göstermesi gereklidir.

III- Tescili caiz gemiler

956– (1) Gemi siciline,

  • 940 ıncı maddesi gereğince Türk Bayrağını çekme hakkına sahip ticaret gemileri ile
  • 935 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerinde yazılı gemiler

kaydolunur.

IV- Tescili zorunlu gemiler

957– (1) Onsekiz gros tonilatoda ve daha büyük her ticaret gemisinin maliki, tescil isteminde bulunmak zorundadır.

V- Tescili caiz olmayan gemiler

958– (1)

  • Türk gemisi olmayan gemilerle,
  • yabancı bir gemi siciline kayıtlı bulunan Türk gemileri,
  • donanmaya bağlı harp gemileri, yardımcı gemiler ve
  • Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişilerine ait münhasıran bir kamu hizmetinin görülmesine özgülenmiş gemiler

Türk Gemi Siciline tescil olunamaz.